Ο ρυθμός αύξησης των κόκκινων δανείων επιβάλλει πλέον την εξεύρεση νομοθετικής ρύθμισης στο πρόβλημα, όχι μόνο για την ανακούφιση των δανειοληπτών, αλλά και για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε θεσπίσει το Ν.4307/14 για τη ρύθμιση χρεών μικρών επιχειρήσεων και επαγγελματιών προς χρηματοδοτικούς φορείς, ενώ η σημερινή κυβέρνηση μελετά την αναμόρφωση και επέκταση της συγκεκριμένης ρύθμισης.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιεύσεις, η κυβέρνηση θα ξεκινήσει το προσεχές διάστημα διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τη διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν για τη δημιουργία του Φορέα Διαχείρισης Κόκκινων Στεγαστικών Δανείων ή του Ταμείου Προστασίας Κύριας Κατοικίας. Το ελληνικό σχέδιο προβλέπει τη σύσταση του συγκεκριμένου φορέα στον οποίο θα μεταβιβαστεί ποσό €3δις από τα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και θα προχωρήσει σε εξαγορά από τις τράπεζες περίπου 100.000 μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων. Στόχος του σχεδίου είναι να αποκτήσει ο νέος φορέας κόκκινα δάνεια αξίας €12δις με έκπτωση που θα φθάνει το 50% της ονομαστικής τους αξίας, μαζί με τις υποθήκες. Με το ποσό των €3δις ο φορέας θα καταβάλλει αρχικό τίμημα στις τράπεζες, το οποίο θα αντιστοιχεί στο 1/4 της αξίας των δανείων.
Με τη μεταβίβαση των δανείων στο Φορέα Διαχείρισης, κάθε δανειολήπτης θα αντιμετωπίζεται διαφορετικά και σε απόλυτη συνάφεια με τις οικονομικές του δυνατότητες. Ο δανειολήπτης θα μπορεί να τυγχάνει διαγραφής σημαντικού μέρους του δανείου, επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής, μείωσης επιτοκίου κ.α. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομίας, αναμένεται να ανακτηθεί σημαντικό ποσοστό της αξίας των κόκκινων δανείων από το νέο φορέα (περίπου 75%) και να καταστεί έτσι εφικτή η αποπληρωμή του υπολοίπου 1/4 της ονομαστικής αξίας των δανείων προς τις τράπεζες.
Ωστόσο, ο σχεδιασμός για το συγκεκριμένο φορέα βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο και θα απαιτηθεί χρονικό διάστημα 6-9 μηνών μέχρι να φθάσουμε στο τελικό σχέδιο. Στόχος της κυβέρνησης είναι η εφαρμογή του νέου σχεδίου από τις αρχές του επόμενου έτους.
Αλλαγές όμως θα υπάρξουν και στον υφιστάμενο νόμο για τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια. Σύμφωνα πάντα με κυβερνητικές δηλώσεις, τα δάνεια αυτά θα ρυθμιστούν σε δύο φάσεις:
Σε πρώτο στάδιο, στόχος είναι η διαχείριση των κόκκινων δανείων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με παρέμβαση στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, διατηρώντας τις θετικές ρυθμίσεις του ισχύοντος νόμου και προσθέτοντας συγκεκριμένους κανόνες που θα ισχύουν υποχρεωτικά και η εφαρμογή τους δε θα βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια των τραπεζών. Θα διατηρηθούν τα κίνητρα για πακέτο-ρύθμιση χρεών προς Τράπεζες και Δημόσιο και θα οριστεί αθροιστικό όριο για τη μηνιαία δόση, το οποίο, καθώς η επιχείρηση θα ανακάμπτει, δε θα υπερβαίνει το 40% των κερδών της.
Σε δεύτερο στάδιο θα ακολουθήσουν τα κόκκινα δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων, για τα οποία η κυβέρνηση αναζητά τη χρυσή τομή, ώστε οι τράπεζες να μη χάσουν από την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων, αλλά και να μην καταλήξουν να έχουν τον πλήρη έλεγχο των επιχειρήσεων. Ας αναφέρουμε όμως στο σημείο αυτό, βάσει του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου ρύθμισης των κόκκινων δανείων (Ν. 4307/14), πως ορίζονται οι επιλέξιμοι οφειλέτες και οι επιλέξιμες διαγραφές:
Επιλέξιμοι Οφειλέτες
Επιλέξιμοι οφειλέτες νοούνται μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες (με κύκλο εργασιών τη χρήση 2013 μέχρι €2.500.000), που πληρούν σωρευτικώς τις ακόλουθες προϋποθέσεις :
- Δεν έχουν υποβάλλει αίτηση για υπαγωγή στις διατάξεις του Ν.3869/2010 ή έχουν εγκαίρως παραιτηθεί από αυτήν,
- Δεν έχουν λυθεί ούτε παύσει τις εργασίες τους και εφόσον έχουν πτωχευτική ικανότητα, δεν έχουν υποβάλλει αίτηση υπαγωγής σε οποιαδήποτε από τις διαδικασίες του Πτωχευτικού Κώδικα ή έχουν εγκαίρως παραιτηθεί από αυτήν και
- Δεν έχουν καταδικαστεί με οριστική απόφαση για φοροδιαφυγή ή για λαθρεμπορία ή για απάτη σε βάρος του Δημοσίου.
Επιλέξιμες Διαγραφές
Επιλέξιμες διαγραφές είναι οι διαγραφές απαιτήσεων ως προς κεφάλαιο και τόκους κατά επιλέξιμων οφειλετών, εφόσον τα πρόσωπα αυτά στις 30/06/14 :
- Είχαν προς χρηματοδοτικό φορέα οφειλή από επιχειρηματικό δάνειο σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών ή επίδικη ή ρυθμισμένη, ή
- Δεν είχαν ενημερότητα λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση ή είχαν ενημερότητα λόγω ρύθμισης, ή
- Δεν είχαν ασφαλιστική ενημερότητα λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών προς ΦΚΑ ή είχαν ενημερότητα λόγω ρύθμισης.
Οι διαγραφές ανά χρηματοδοτικό φορέα αφορούν μία ή περισσότερες πιστώσεις του χρηματοδοτικού φορέα προς τον οφειλέτη και συνολικά ανά επιλέξιμο οφειλέτη δεν υπερβαίνουν το ποσό των €500.000, ενώ ισούνται τουλάχιστον προς :
- Το 50% των συνολικών απαιτήσεων του χρηματοδοτικού φορέα κατά του οφειλέτη, όπως αποτυπώνονται στα βιβλία του φορέα την ημερομηνία έγκρισης από το χρηματοδοτικό φορέα της διαγραφής ή, εφόσον είναι μικρότερο,
- Το ποσό που απαιτείται έτσι ώστε μετά τη διαγραφή το υπόλοιπο της απαίτησης του χρηματοδοτικού φορέα κατά του οφειλέτη να μην υπερβαίνει το 75% της καθαρής περιουσιακής θέσης του οφειλέτη και των συνοφειλετών του
(Καθαρή Περιουσιακή Θέση = Συνολική αξία περιουσιακών στοιχείων οφειλέτη και τυχόν συνοφειλετών του μείον το σύνολο των υποχρεώσεων του οφειλέτη και τυχόν συνοφειλετών του).
Περιλαμβάνουν επίσης τον περιορισμό των απαιτήσεων του χρηματοδοτικού φορέα κατά των συνοφειλετών στο ίδιο ύψος με την απαίτησή του κατά του οφειλέτη, ενώ οι υφιστάμενες ασφάλειες διατηρούνται για την εξασφάλιση της απαίτησής του κατά του οφειλέτη όπως αυτή διαμορφώνεται μετά τη διαγραφή.
Με εκτίμηση,
για την «Business Support Services»
Ευστάθιος Λιακόπουλος